Η παράξενη ιστορία του Just Room Enough Island, του νησιού όπου αν παραπατήσεις… κολυμπάς
Αν σκέφτεται κάποιος να ψάξει το πιο μικρό κατοικημένο νησί στον κόσμο, η πρώτη ματιά θα πέσει στην απεραντοσύνη του Ειρηνικού Ωκεανού. Ανάμεσα σε χιλιάδες, αν όχι δεκάδες χιλιάδες νησιά και νησάκια υπάρχουν, βέβαια, και πολύ μικρά. Τι θα λέγατε, λοιπόν, αν μαθαίνατε ότι το μικρότερο κατοικημένο νησάκι στον κόσμο βρίσκεται μόλις 5 ώρες με το αυτοκίνητο(!) από τον πιο πολυσύχναστο δρόμο της υφηλίου, την 5η λεωφόρο της Νέας Υόρκης; Και ανήκει, μάλιστα, στην ίδια πολιτεία με το Μεγάλο Μήλο;
Το Just Room Enough Island, το νησί «Μόνο Αρκετός Χώρος», όπως το ονόμασαν οι ιδιοκτήτες του, φτάνει και περισσεύει γι’ αυτούς, αλλά… για κανέναν άλλο. Το νησί αυτό έχει έκταση μόλις 310 τετραγωνικά μέτρα και φιλοξενεί ένα σπίτι, ένα δέντρο, μερικούς θάμνους και, φυσικά, μια παραλία. Χρειάζεται τίποτα περισσότερο για να βρει κάποιος την ηρεμία; Παρά το γεγονός ότι το σπίτι είναι εξοχικό (δεν έχει, δηλαδή, μόνιμους κατοίκους), θεωρείται επισήμως το πιο μικρό κατοικημένο νησί στον κόσμο. Και η ιστορία του μόνο μικρή δεν είναι.
Οσο ένα γήπεδο τένις
Το JREI (από τα αρχικά του στα αγγλικά) είναι μέρος ενός νησιώτικου αρχιπελάγους 1.864 μικρών νησιών και νησίδων που λέγεται συνολικά Thousand Islands (Χίλια Νησιά). Βρίσκεται στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, στο βορειοανατολικό της άκρο, πολύ κοντά στα σύνορα ΗΠΑ-Καναδά, ανάμεσα στην απόληξη της λίμνης Οντάριο και του ποταμού του Αγίου Λαυρεντίου, που συνδέει τον υδάτινο όγκο της λίμνης με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Τα νησιά αυτού του αρχιπελάγους, αν και μικρά σε έκταση (συνολικά δεν υπερβαίνουν τα 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα) είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τόπους για την ξεκούραση και την ηρεμία των επισκεπτών. Γι’ αυτό, άλλωστε, τα νησιά είναι γεμάτα από εξοχικές κατοικίες, και τα περισσότερα απ’ αυτά έχουν αγοραστεί από οικογένειες, έτσι ώστε να αποτελούν προσωπική τους περιουσία.
Όλο το σύμπλεγμα των νησιών βρίσκεται σε μια περιοχή που ο ποταμός ενώνεται με τη λίμνη και το ανάγλυφο είναι κατακερματισμένο. Σύμφωνα, όμως, με την κομητεία του Τζέφερσον, μία απ’ αυτές που καλύπτουν το βορειοανατολικό τμήμα της πολιτείας της Νέας Υόρκης, για να θεωρηθεί ένας όγκος ξηράς επισήμως ως «νησί» (άρα και να δοθεί άδεια δόμησης) θα πρέπει να έχει τρία χαρακτηριστικά: Να έχει έκταση τουλάχιστον ένα τετραγωνικό μέτρο, να βρίσκεται όλο το χρόνο πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και να έχει στην επιφάνειά του τουλάχιστον ένα δέντρο. Γι’ αυτό και μέχρι τη δεκαετία του 1950 το συγκεκριμένο νησάκι δεν συγκέντρωνε κανένα ενδιαφέρον, παρ’ ότι το νησάκι πληρούσε τα πρώτα δύο κριτήρια.
To ενδιαφέρον γι’ αυτή την κουκίδα γης, στην κυριολεξία, ξεκίνησε το 1954 από την οικογένεια Σάιζλαντ, μια από τις ονομαστές της Νέας Υόρκης και του Ρόουντ Άιλαντ στον τομέα του real estate. Ιδανικοί στο να ερμηνεύουν νόμους και να βρίσκουν ευκαιρίες, οι Σάιζλαντς αποφάσισαν να αιτηθούν στον οικισμό Αλεξάντρια Μπέι, στον οποίο ανήκε το νησί, την αγορά του. Όταν πήραν απάντηση ότι το συγκεκριμένο δεν θεωρείται νησί, επειδή δεν έχει πάνω του κάποιο δέντρο, η αντίδρασή τους ήταν άμεση: Ένα πρωί αποφάσισαν να επισκεφθούν το νησί και να… μεταφυτέψουν όπως-όπως ένα πεύκο, το οποίο είχαν λάβει άδεια να ξεριζώσουν από την διπλανή όχθη του ποταμού, επειδή ούτως ή άλλως το δέντρο είχε σχεδόν ξεριζωθεί από μία καταιγίδα -στην περιοχή η υλοτομία απαγορεύεται αυστηρά.
Αφού υλοποιήθηκε και το τρίτο κριτήριο, η κομητεία δεν μπορούσε να αρνηθεί την αγοραπωλησία του νησιού. Η οικογένεια Σάιζλαντ, μάλιστα, αποφάσισε να εκμεταλλευθεί σχεδόν το 90% της έκτασης του νησιού για να χτίσει ένα άνετο εξοχικό σπίτι εμβαδού σχεδόν 250 τετραγωνικών μέτρων! Όταν τελείωσε το σπίτι το μόνο που απέμεινε γύρω ήταν μερικά μέτρα παραλίας, ίσα-ίσα για να χωρέσουν τέσσερις-πέντε ξύλινες καρέκλες στην ευθεία, μερικοί θάμνοι και, φυσικά, το πεύκο στο νότιο άκρο του νησιού. Γι’ αυτό και η εφημερίδα Washington Post όταν παρουσίασε το νησί έγραψε με κωμική διάθεση: «Ένα στραβοπάτημα και… κολυμπάς»!
Ο αρχικός σκοπός της οικογένειας ήταν να χρησιμοποιούν αυτό το καταφύγιο για τις διακοπές τους, όταν ήθελαν να ξεφύγουν απ’ όλους και απ’ όλα. Αυτό που δεν είχαν υπολογίσει, όμως, ήταν τη δημοσιότητα που θα έπαιρνε το εγχείρημά τους.
Τα λαγωνικά που έψαχναν για να καταγράψουν τα ρεκόρ του κόσμου για το βιβλίο Γκίνες (το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε το 1955) ανέφεραν επί χρόνια ως το μικρότερο κατοικημένο νησί του κόσμου το Μπίσοπ Ροκ, ένα νησί-φάρο στα νοτιοανατολικά της Μεγάλης Βρετανίας, το οποίο όμως είναι σχεδόν διπλάσιο σε έκταση σε κατάσταση άμπωτης, αλλά γίνεται πιο μικρό από το JREI όταν φουσκώνουν τα νερά και πιάνει η παλίρροια. Το 1982, όταν ο τελευταίος φαροφύλακας εγκατέλειψε το Μπίσοπ Ροκ και ο φάρος έγινε ηλεκτρονικός, το νησί στην πολιτεία της Νέας Υόρκης έγινε το μικρότερο κατοικημένο του κόσμου.
Toυριστικό αξιοθέατο
Σήμερα η δημοφιλία που έχει αυτό το μικρό νησί-σπίτι έχει καταστρέψει κάθε είδους προσπάθεια απομόνωσης και ηρεμίας της οικογένειας Σάιζλαντ, που το επισκέπτονται πια όλο και λιγότερο. Κι αυτό, γιατί η τουριστική κίνηση της περιοχής έχει αυξηθεί και ολοένα και περισσότεροι ιδιοκτήτες σπιτιών σε γειτονικά νησιά τα έχουν μετατρέψει σε κατοικίες χρονομίσθωσης. Για όσους θέλουν να ζήσουν μερικές μέρες ξεγνοιασιάς, οργανώνονται σχεδόν καθημερινά ειδικές εκδρομές με βάρκες, στις οποίες οι ταξιδιώτες μπορούν να δουν από κοντά το νησί, αλλά όχι και να αποβιβαστούν σ’ αυτό.
Οι Σάιζλαντ έχουν κατ’ επανάληψη αρνηθεί προτάσεις να βάλουν το σπίτι στην πλατφόρμα Airbnb, αν και θεωρείται ότι σε περίπτωση που το έκαναν, το ενδιαφέρον χιλιάδων ανθρώπων να μείνουν έστω μια βραδιά στο μικρότερο κατοικημένο νησί του κόσμου θα κορυφωνόταν.
Η οικογένεια, πάντως, φροντίζει το σπίτι ώστε να βρίσκεται σε καλή κατάσταση κι έχει εφοδιαστεί με ηλεκτρικό ρεύμα μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, για να μην χαλάει την αισθητική της περιοχής. Η τοπική επιχείρηση Fishing Charters, που νοικιάζει πλεούμενα και οργανώνει τις μικρές εκδρομές-αποδράσεις στην περιοχή, έχει στη διάθεση της οικογένειας μια μικρή βάρκα για να τους μεταφέρει στο νησί από τον Μπόουχαουζ Ρόουντ, τον τελευταίο ασφαλτοστρωμένο δρόμο που βρίσκεται λίγο πριν την όχθη της λίμνης.
