Σαν σήμερα 19 Μαρτίου 1932: Τα εγκαίνια του Εθνικού Θεάτρου με Αισχύλο και Ξενόπουλο

Πώς υποδέχθηκε ο Τύπος της εποχής τη νέα σελίδα στο ελληνικό θέατρο

Σαν σήμερα 19 Μαρτίου 1932: Τα εγκαίνια του Εθνικού Θεάτρου

Μία ημέρα σαν σήμερα, 19 Μαρτίου 1932. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Σπύρος Μερκούρης -δήμαρχος Αθηναίων τότε- ανεβαίνουν τα μαρμάρινα σκαλιά στο κτίριο του Τσίλερ στην Αγίου Κωνσταντίνου. Το Εθνικό Θέατρο έχει εγκαίνια και υποδέχεται τους επίσημους καλεσμένους του, με τους ιθύνοντες να έχουν ετοιμάσει δύο ξεχωριστές παραστάσεις για μία εξίσου ξεχωριστή περίσταση. 

Ο Αγαμέμνων του Αισχύλου και ο Θείος Όνειρος του Ξενόπουλου είναι τα δύο πρώτα έργα που ανεβαίνουν στο Εθνικό Θέατρο. «Η χθεσινή πρώτη του Εθνικού Θεάτρου υπήρξε μία συνέχεια μετά την μακράν αυτήν παρένθεσιν της λήθης της ωραίας εκείνης εποχής του φιλότεχνου ακροατηρίου, η οποία ανέζησε έξαφνα χθες την εσπέραν εις την κατάμεστον αίθουσαν και υπό το άπλετον φως των ηλεκτρικών προβολέων. Καθ’ όλον το μήκος του οδού Αγίου Κωνσταντίνου αστυφύλακες εκανόνιζον την εξαιρετικήν συρροήν των αυτοκινήτων τα οποία κατέφθανον εις το Θέατρον από της 9.30′ μ.μ. Τα αυτοκίνητα των επισήμων είχον ταχθή παρά τα κράσπεδα του αριστερού πεζοδρομίου της οδού, εις την τελευταίαν σειράν. Εις την είσοδον του Θεάτρου εις δύο στίχους ένθεν και ένθεν της απαστραπτούσης μαρμαρίνης κλίμακος το υπαλληλικόν προσωπικόν του Θεάτρου με μπλε λιβρέας φέρουσας το σήμα του Εθνικού Θεάτρου (Ε.Θ. εις σύμπλεγμα) υπεδείκνυον εις τους θεατάς την είσοδον αναλόγως των εισιτηρίων των», γράφει η εφημερίδα «Καθημερινή» την επομένη των εγκαινίων στις 20 Μαρτίου 1932.

Το Εθνικό Θέατρο από την ίδρυση μέχρι τα εγκαίνια 

Ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 1900 ως επίσημο Βασιλικό Θέατρο, όμως, μετά από μόλις οκτώ χρόνια έκλεισε. Το Εθνικό Θέατρο άρχισε να χτίζεται ως Βασιλικό θέατρο το 1891 χάρη σε δωρεά ύψους 10.000 αγγλικών λιρών που πρόσφερε ο ομογενής Ευστράτιος Ράλλης στον Βασιλιά Γεώργιο Α΄, προκειμένου να τα διαθέσει εκείνος όπου νόμιζε καλύτερα. Μετά από πολύμηνη αναζήτηση, αρχικά πλησίον της σημερινής πλατείας Κλαυθμώνος, επιλέχθηκε το οικόπεδο του αυλικού Νικολάου Θων επί της οδού Αγίου Κωνσταντίνου. Για την ολοκλήρωση του κτιρίου συνεισέφεραν οι Κοριαλένης και Ευγενίδης, ενώ χρήματα δόθηκαν και από το δημόσιο ταμείο. Αρχιτέκτονας του κτιρίου ο Γερμανός Ερνέστος Τσίλερ. 

Ως Εθνικό Θέατρο επανιδρύθηκε με νόμο του τότε υπουργού Παιδείας, Γεωργίου Παπανδρέου, στις 3 Μαΐου του 1930. Τα πρώτα βήματα του Εθνικού Θεάτρου σημαδεύονται με διαφωνίες για το πρόσωπο που θα διοριστεί καλλιτεχνικός διευθυντής. Η Μαρίκα Κοτοπούλη και η Κυβέλη προτείνουν τον Μαξ Ράινχαρντ, «ποντάροντας» στο ότι δεν θα άφηνε τις θέσεις που κατείχε στο εξωτερικό για να έρθει στην Ελλάδα. Ο Μ. Λιδωρίκης διορίζεται πρώτος σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου και βοηθός του ο Δ. Μυράτ. Μετά την παραίτησή του έναν χρόνο αργότερα αναβαθμίζεται ο ήδη διορισμένος σκηνοθέτης Φώτος Πολίτης. Στη θέση παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, τον Δεκέμβριο του 1934. 

Η περίοδος του Φώτου Πολίτη χαρακτηρίζεται από την επιθυμία του το Εθνικό να συμβάλει στη διαπαιδαγώγηση και την ψυχαγωγία του λαού, χωρίς να ικανοποιεί τις προσωπικές φιλοδοξίες των πρωταγωνιστών του. Το 1934, μετά τον θάνατο του Φώτου Πολίτη, τη θέση του ανέλαβε ο Δημήτρης Ροντήρης, ο σκηνοθέτης που ίσως περισσότερο από όλους τους άλλους θα συνδέσει το όνομα του με το Εθνικό Θέατρο, υπηρετώντας το μέχρι τον θάνατό του το 1981. Ανάμεσα στους ηθοποιούς που συγκαταλέγονταν στον πρώτο πυρήνα του Εθνικού Θεάτρου συναντώνται οι Αιμίλιος Βεάκης, Γιώργος Γληνός, Ελένη Παπαδάκη, Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Θάνος Κωτσόπουλος και Δημήτρης Μυράτ. 

Το 1939, ιδρύθηκε η Εθνική Λυρική Σκηνή ως τμήμα του Εθνικού Θεάτρου. Το 1956 αναγνωρίστηκε η ανάγκη προώθησης του νεοελληνικού ρεπερτορίου με την ίδρυση της Δεύτερης Σκηνής που αργότερα το 1971 ονομάστηκε Νέα Σκηνή. Το 1996 ιδρύθηκε η Πειραματική σκηνή, ο Άδειος Χώρος και το Εργαστήριο Ηθοποιών.

πηγή: athensvoice.gr