19 χιλιόμετρα με το τρένο και 500 εγκρατείς – Πώς γεννήθηκε η βιομηχανία του τουρισμού

5 Ιουλίου 1841

Σήμερα, όταν κανείς σκέφτεται τη βιομηχανία του all-inclusive τουρισμού, πιθανότατα φαντάζεται τουρίστες να χαλαρώνουν πίνοντας κοκτέιλ πλάι στην πισίνα ενός ξενοδοχείου. Όμως ο άνθρωπος από τον οποίο ξεκίνησαν όλα, ο Thomas Cook, ήταν ένας πρώην ιεροκήρυκας που πίστευε ότι οι καταχρήσεις και το αλκοόλ αποτελούσαν τη ρίζα του κακού για τα πολλά κοινωνικά προβλήματα της Βικτωριανής Εποχής. Για αυτό και το πρώτο τουριστικό πακέτο που διαφημίστηκε και πουλήθηκε ποτέ δεν ήταν παρά ένα ταξίδι με τρένο, σε απόσταση 19 χιλιομέτρων, προκειμένου καμιά 500αριά ομοϊδεάτες του να παρευρεθούν σε μία συνάντηση υπέρ της εγκράτειας.

Αυτό το ταξίδι από το Λέστερ στο Λάφμπορο, στις 5 Ιουλίου του 1841, ήταν το πρώτο που οργάνωσε ο Cook. Και ο κάθε ταξιδιώτης πλήρωσε ένα σελίνι και έξι πένες, δηλαδή περίπου ένα ημερομίσθιο της εποχής.

Τελικά, ο ίδιος ο Thomas Cook δεν έβγαλε τίποτα. Και παρότι συνέχισε να διοργανώνει ταξίδια κάθε καλοκαίρι για τα επόμενα τρία χρόνια, θα έπρεπε να φτάσει στο 1845 για να βγάλει κάποιο κέρδος από αυτή του τη δραστηριότητα.

Εκείνο το καλοκαίρι, ο Cook διοργάνωσε μια εκδρομή ως το Λίβερπουλ και μάλιστα τύπωσε και έναν από τους πρώτους τουριστικούς οδηγούς του κόσμου. Το ταξίδι σημείωσε τεράστια επιτυχία, αφού οι 1.200 κρατήσεις του άφησαν ένα καλό κέρδος, και έτσι εκείνος αποφάσισε να το επαναλάβει, δύο εβδομάδες αργότερα.

Την εποχή εκείνη, τα ταξίδια ήταν σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας, που ταξίδευε με τα ατμοσφαιρικά βαγόνια του Orient Express, έπλεε με τα πολυτελή ατμόπλοια της White Star Line και κοιμόταν σε ξενοδοχεία-παλάτια.

Όμως ο Cook, γέννημα-θρέμμα της εργατικής τάξης, που εγκατέλειψε το σχολείο στα 10 του χρόνια και έκτοτε έκανε διάφορες δουλειές για να επιβιώσει, έδωσε για πρώτη φορά την ευκαιρία στον μέσο Ευρωπαίο να δει τον κόσμο. Το 1855 προσέφερε το πρώτο ολοκληρωμένο «πακέτο» διακοπών, που περιλάμβανε τις μετακινήσεις, τη διαμονή και τα γεύματα μέσα στην τιμή. Το 1872 διοργάνωσε τον πρώτο γύρο του κόσμου, που διήρκεσε 222 ημέρες και διένυσε περισσότερα από 46.500 χιλιόμετρα. Ένα χρόνο αργότερα τύπωσε τις πρώτες ταξιδιωτικές επιταγές, που επέτρεπαν στους τουρίστες να μεταφέρουν χρήματα στο εξωτερικό με ασφάλεια, ενώ το 1896 η Thomas Cook & Son έγινε ο επίσημος ταξιδιωτικός πράκτορας της πρώτης Ολυμπιάδας της Αθήνας.  

Στα 178 χρόνια της ιστορίας της, η Thomas Cook έζησε δύο παγκόσμιους πολέμους, έξι διαφορετικούς Βρετανούς βασιλείς, την άνοδο και την πτώση του Σοβιετικού Μπλοκ και όλα τα μεγάλα ορόσημα που άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο ζει και ταξιδεύει η ανθρωπότητα, με σημαντικότερο όλων την καθιέρωση των εμπορικών πτήσεων.

Όμως και η Thomas Cook άλλαξε πολύ σε αυτούς τους σχεδόν δύο αιώνες. Η οικογενειακή επιχείρηση πουλήθηκε το 1928 από τα εγγόνια του ιδρυτή της, ενώ η εταιρεία κρατικοποιήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δείχνοντας έτσι και τη σημαντική θέση που πάντα κατείχε στο χάρτη του βρετανικού επιχειρείν.

Ωστόσο μία σειρά από λανθασμένες επιχειρηματικές κινήσεις την φόρτωσαν με μεγάλα χρέη και την οδήγησαν τελικά στην κατάρρευση.

Η χρεοκοπία της Thomas Cook, τον Σεπτέμβριο του 2019, προκάλεσε σεισμό στην παγκόσμια τουριστική βιομηχανία. Περίπου 21.000 υπάλληλοί της έμειναν χωρίς δουλειά και 600.000 πελάτες της εγκλωβίστηκαν σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Οι ζημιές υπήρξαν μεγάλες για τους συνεργάτες της εταιρείας, με τον ελληνικό ξενοδοχειακό κλάδο να είναι ανάμεσα στους χαμένους.

Τελικά, κομμάτια του χρεοκοπημένου ομίλου εξαγοράστηκαν, με την κινεζική Fosun να επιχειρεί την αναβίωση του ονόματος Thomas Cook και να το επαναφέρει στην αγορά τον Σεπτέμβριο του 2020.

πηγή: moneyreview.gr